OHAL, çok can yakıyor

Anayasa Mahkemesi'nin en önemli işlevlevlerinden birisi hukukun temel normlarıyla özümsenmiş içtihatlar oluşturmak. İçtihatların yerleşik hale gelmesi ve istikrarlı bir şekilde sürdürülmesi de hukuki güvenirlik ilkesinin gereğidir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Anayasa Mahkemesi (AYM) “içtihat istikrarı ilkesi”nin hukuki güvenlik ve geleceği planlama hakkı açısından vazgeçilmez bir insan hakkıdır. CHP'nin, Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında yapılan bir kısım düzenlemeler hakkında yaptığı başvuru, AYM tarafından inceleme ve yargılama dışı bırakıldı. CHP'nin hukukçu milletvekillerinden Haluk Pekşen, bu durumu “hukuk cinayeti” olarak niteledi. Nedenini Haluk Pekşen'e sordum. Şunları anlattı:

DAVA AÇILAMIYOR
“Olağanüstü hallerde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler'in şekil ve esas bakımından anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'nde dava açılamayacağını öngören hüküm, hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığı ve kişi hak ve özgürlüklerini tehlikeye düşürdüğü için anayasanın en çok eleştirilen hükmüdür.

Anayasa Mahkemesi, 1991 yılında, Kanun Hükmünde Kararnamelerle (KHK) ilgili verdiği kararlarda, ‘bir işlemin yargı denetimine konu olup olmadığı kuralı, onu yapan organın verdiği adla bağlı kalmaz. İşlemin hukuki niteliğini göz önünde tutarak kendisinin belirleyeceği' içtihadı var. Düzenlemenin yargı denetimi yasağı kapsamında olup olmadığı, ancak başvuru hakkında usul ve esas unsurlarından yapılacak inceleme ile mümkün olabilir. Bu durumda da ‘yargılama başlamış' demektir.”

Anayasa Mahkemesi, “Olağanüstü Hal kararnameleriyle getirilen düzenlemelerin OHAL'in amacını ve sınırlarını aşmaması gerektiğini” belirtmişti. OHAL'in gerekli kıldığı konularda uygulamaya yönelik olarak kararname çıkarılabilir. Anayasa Mahkemesi, OHAL'in gerekli kıldığı KHK'lere karşı dava açılamamasını ise şu şekilde değerlendirmiş:

“KHK ile yürürlüğe konulan kural, olağanüstü halin gerekli kıldığı konuya ilişkin olsa bile başka bir zamanda veya başka bir yerde olağanüstü hal ilan edilmesi durumunda yürürlüğe girebiliyorsa, Olağanüstü Hal, KHK kuralı sayılamaz.”

YETKİYİ SINIRLIYOR AMA…
Anayasa Mahkemesi, Kanun Hükmünde Kararnameler'in dava konusu hükümlerinin “olağanüstü halin gerekli kıldığı konuda” çıkarılmış̧ olup olmadıklarını belirlerken, özellikle bu hükümlerle seçilen araçlar ile güdülen amaçlar arasındaki bağı kuvvetli bir anayasaya uygunluk varsayımından hareketle değerlendirdiği ve araçlar ile amaçlar arasında asgari düzeyde akla uygun bir ilişkinin varlığını yeterli görüyor.

Mahkeme bu kararında, Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisinin de sınırlandırıldığına işaret ediyor. Anayasanın temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulmasını düzenleyen 15. maddesi de Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu'nun anayasanın 121. ve 122. maddelerine dayanarak kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisini sınırlıyor. Anayasa, OHAL gerekçesiyle alınacak önlemlerde “ölçülülük” ilkesini vurguladığı gibi, ayrıca bu önlemlerin “uluslararası hukuktan doğan yükümlülükleri” ihlal etmemesini de şart koşuyor. Bugün ülkemizde neyin olağanüstü hal gerekçesi ve amacıyla düzenlendiği anlaşılmıyor. Nedenini CHP'li Haluk Peşken şöyle açıklıyor:

“Olağan dönemde anayasal düzenlemelerin göz ardı edildiği gerçeği ortadayken OHAL döneminde yargısal denetimin tümüyle askıya alınması esasen hukuk devletinin fiilen işlevsiz kılınması sonucunu doğuruyor. AYM'nin kararı bir diğer açıdan da Anayasa Mahkemesi yargıçlarının bağımsız ve tarafsızlığı ilkesinin tartışmaya açılması sonucunu doğuruyor. Gerçekten yüksek mahkeme yerleşik içtihadından dönerek uluslararası hukukun yerleşik ilkeleriyle büyük bir çelişkiye düştü.”

BUNLAR OHAL'LE YAPILDI
15 Temmuz 2016'dan, 16 Ekim 2016 tarihine kadar OHAL'e dayanarak çıkarılan 8 Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) bilançosu şöyle: 934 özel okul, 15 üniversite, 1.225 dernek, 18 televizyon kanalı, 15 dergi, 104 vakıf, 3 haber ajansı, 45 gazete, 35 hastane, 23 radyo kapatıldı. 93 bin kamu görevlisi açığa alındı. 59 bin 897 kamu görevlisi ihraç edildi. 100'e yakın gazeteci tutuklandı, 85 gazetecinin sürekli sarı basın kartı, 660 gazetecinin sarı basın kartı iptal edildi. 40 bin kişi gözaltına alındı. 34 bin kişi tutuklandı.
Ankara'da 29 Kasım'a kadar her türlü toplantı ve gösteri yasak. Bazı cezaevinden tutukluların mektup yazması da göndermesi de yasak. Ülkemiz, giderek “yasaklar ülkesi”ne dönüyor…

Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş

Saygı Öztürk > OHAL, çok can yakıyor

Diğer Yazıları:
31/12/2019 “Vatan toprağı işgal altındayken”
29/12/2019 Ankara’da coşku, bizde hüzün vardı
27/12/2019 İslami bankada olmayanlar bizde başladı
25/12/2019 Kulelerde, FETÖ araştırmasını MHP istemiş
24/12/2019 Her olayın altından aynı kadın çıkıyor!
22/12/2019 Kanal İstanbul gerçekleri
20/12/2019 Özkök: FETÖ’ye hep dikkat çektim
18/12/2019 17 yıldır ödenmeyen namus borcu
17/12/2019 Eski vekiller de “çakarlı” olacak
15/12/2019 Skandal ihaleye, suç duyurusu
13/12/2019 İşte, Gökçek’in mal varlığı
11/12/2019 Vetonun ardından geleceklere bakalım
10/12/2019 Bunlar yapılmadan mücadele olmaz
  8/12/2019 İhalede 88 milyon lira farkın bir anlamı yok…
  6/12/2019 O veto edildi, ya diğer yasa?
  4/12/2019 Onca konutun parası kimin cebinde?
  3/12/2019 Bakan, Öksüz için ne söylemek istedi?
27/11/2019 O sanık, son güne kadar müdürdü
26/11/2019 Kadın öğretmenlere mezarlık görevi!
24/11/2019 Yavaş ne yapsın! 100 bin iş başvurusu 12 bin görüşme talebi
22/11/2019 Karar: Gökçek’in mal varlığı araştırılacak
20/11/2019 HDP, önemli bir karar aşamasında
19/11/2019 Hukukçuların sınavına besmeleli hazırlık kitabı
17/11/2019 Acı tablonun sorumlusu…
15/11/2019 Pes doğrusu! Bakanlık, öğretmenleri icralık etti

Takip et: @saygi_ozturk

..:: KİTAPLARI ::..

Vali Bey
Hem ağladım hem Yazdım. Efsane Vali Refik Arslan Öztürk
2021

Alaattin ÇAkıcı
Siyasette Bürokraside Cezaevinde
2020

Menzil - Bir taritkatın iki yüzü
Gittim gördüm ve yazdım.
2019

Hayalet İmam
Darbenin Görünmeyen Adamı Adil Öksüz
2019

Kripto Üçgeni
Yakın tarihin bilinmeyenleri ve FETÖ
2017

Okyanus Ötesindeki Vaiz
Çok gizli damgalı raporların ışığında MİT-Emniyet-Yargı üçgeninde Fethullah Gülen Gerçeği
2010

Kod Adı Mürted
Tanıklar ve Belgeler Işığında 15 Temmuz
2016

Balyoz'da Kumpas
Belgeleriyle Balyoz Davası ve Sonrası
2014

Örgüt Pazarı
Sağ-Sol Örgütler, Kürtçülük ve Tarikatlar
2013

Belgelerle 28 Şubat
Dünü ve bugünü ile 28 Şubat
2013

Son Babalar
Türkiye'deki yeraltı örgütlenmesinin değişen yüzü, değişen kimlikleri...
2011

Okyanus Ötesindeki Vaiz
Çok gizli damgalı raporların ışığında MİT-Emniyet-Yargı üçgeninde Fethullah Gülen Gerçeği
2010

MGK
28 Şubat'ta kapalı kapılar ardında neler yaşandı. Belgeleriyle bu kitapta..
2011

Taşeron Mesih
Mehmet Ali Ağca’yı belge ve bilgilerin ışığında daha yakından tanıyacaksınız
2010

Ölüm Kuyuları
İddiadan gerçeğe Şemdinli olayları
2009

Belgelerle Ergenekon
Herşey Ümraniye'de bulunan bombalarla başladı..
2008

5-6-2 Tamam Reis
Kırcı, Ağca ve bir dönemin cinayetleri
2008

Apo Olayının Perde Arkası
Abdullah Öcalan'ın yakalanışının ve sonrasının belgeler ile anlatımı
2009

33 Kurşun
33 erimizin şehit edildiği katliamın tanıkları anlatıyor
2008

İsmet Paşa'nın Kürt Raporu
İsmet Paşanın gizli raporu 75 yıl sonra ortaya çıktı
2007

Sınır Ötesi Savaş'ın Kurmay Günlüğü
1. Kuzey Irak Harekatı'nn Öyküsü
2007

Devletin Derinliklerinde
Belgelerle Sususrluk'un perde arkası
2002

Madalyalı Mahkum
Korkut Eken Olayı
2007

twitter.com/saygi_ozturk
tr.linkedin.com/in/saygiozturk
facebook.com/saygiozturk

Saygı Öztürk Kimdir

webmaster Site Haritası